Hieronder staat een selectie van artikelen en interviews.

24 januari 2023

Gezondheid en zorg gaan over de hele en gekende mens

Trouw, 24 januari 2023 Voor goede zorg is het belangrijk om meer dan nu het geval is de samenhang tussen lichaam en geest te erkennen. Lees verder
8 april 2022

Volksgezondheid is zoveel meer dan ziekenhuiscapaciteit

Elsevier Podium, Elsevier Weekblad, april 2022 Leven is meer dan overleven, het is actief zijn en samenleven. De coronamaatregelen gingen daaraan deels voorbij. Dat kan anders. Lees verder
20 december 2021

Markt van voedingswaren heeft correctie nodig

Mejudice, 15 december 2021 De markt van voedingswaren is zeer bepalend in het omvangrijke probleem van leefstijlziekten. Dit wordt in beleid onvoldoende onderkend. Deze markt heeft correctie nodig. Lees verder
9 december 2021

Sportverbod na 17 uur is onzinnig

NRC Handelsblad, 8 december 2021 De avondlockdown voor sporters verlicht de situatie op de IC niet en is schadelijk voor de volksgezondheid. Laten we maatregelen niet normaal gaan vinden waar geen argumenten voor zijn. Lees verder
9 september 2021

Meer ic-bedden? Dat lost weinig op

Trouw, 9 september 2021 Meer ic-bedden is dweilen met de kraan open. Veel beter is het om mensen gezonder te laten leven. Lees verder
21 juli 2021

Minder vergankelijkheid vraagt meer zelfzorg

Idee, juli 2021 Vergankelijkheid is minder vanzelfsprekend dan ooit. Met tal van medische mogelijkheden proberen we vergankelijkheid tegen te gaan. Overheidsingrijpen is onmisbaar om te zorgen dat medische behandelingen levenstijd in goede kwaliteit toevoegen. Bovendien is onverminderd aandacht nodig voor echte zelfzorg. Lees verder
15 april 2021

Preventie van ziekte vervreemdt mensen van zorg voor zichzelf

CDV, april 2021 Preventie van ziekten lijkt mooi, maar is in de praktijk een geïnstitutionaliseerde benadering door experts. Die vervreemdt mensen van zorg voor zichzelf en is contraproductief. De overheid kan beter bevorderen dat gezond leven iets is van de samenleving zelf. Lees verder
21 december 2017

Hoge urgentie om medisch-ethische vraagstukken te doordenken

CDV, december 2017 Ondanks een gewiekste bezweringsformule in het regeerakkoord is de urgentie onverminderd hoog om medisch-ethische vraagstukken te doordenken. Hoeveel ruimte krijgen onderzoekers bij het bepalen van welke menselijke eigenschappen wenselijk zijn en welke niet? Wordt het niet eens tijd dat het CDA zijn verlegenheid met dergelijke thema’s van zich afschudt? Lees verder
19 oktober 2017

D66 kan beter met wetsvoorstel betekenisvol leven komen

Reformatorisch Dagblad, 19 oktober 2017 Omdat een stervenswens sterk kan samenhangen met waarden, normen en omstandigheden, is het goed dat de nieuwe coalitie een brede discussie over waardig ouder worden wil faciliteren, betoogt Gerard Adelaar. Lees verder 
29 juli 2017

Meer kinderen krijgen helpt niet

Een betoog voor een hoger kindertal is een oproep tot het spelen van een piramidespel. Ook is het een pleidooi voor het uitbuiten van de aarde en de natuur. Voor velen betekent bevolkingsgroei bovendien een vrijheidsbeperking. Overbevolking komt aan onze smaak en onze indrukken van schoonheid. Nu al is het zo dat je om enkele minuten te fietsen zonder weer op een bebouwde kom te stuiten – niet zelden met weinig smaakvolle hoogbouw – een lage snelheid moet aanhouden. Lees verder:    
6 juli 2017

De mens is niet te verbeteren – interview

Katholiek Nieuwsblad, 7 juli 2017 door Sjoerd van Hoorn   Gerard Adelaar fileert in zijn boek De onverbeterlijke mens de hedendaagse neiging om levensvragen te medicaliseren. “Medicalisering maakt zowel vreugde als lijden onmogelijk.” Lees verder(pdf).
22 juni 2017

De toekomst van de zorg in Nederland

Ledenblad CDA, juni 2017 Behalve in een verzorgingsstaat leven wij in een medicaliseringsstaat. Kwamen zorguitgaven honderd jaar geleden nog niet voor in de statistieken, inmiddels beslaat de zorgbegroting 73,5 miljard euro waarvan 46,5 aan medische zorg. Evenals de verzorgingsstaat moet de medicaliseringsstaat omgevormd worden. Wat is medicalisering, wat zijn schaduwzijden en wat kan een christendemocratische benadering inhouden? Lees verder (pdf)
3 juni 2017

Medicalisering kent geen grens – interview

RD, 3 juni 2017 door Anca Boon Zijn de medische technieken die artsen kunnen benutten louter een zegen of kunnen de steeds verdergaande ontwikkelingen –onbewust en onbedoeld– ook schadelijk zijn? Die vraag werpt Gerard Adelaar op in ‘De onverbeterlijke mens. Reflecties op medicalisering’. Lees verder
25 april 2017

Niet lijden betekent niet leven – interview

Trouw, 25 april 2017 door Edwin Kreulen We zijn doorgeschoten in onze wens om niet te lijden en zo lang mogelijk te leven. Dat betoogt filosoof Gerard Adelaar in zijn boek dat vandaag verschijnt. De oprukkende Nederlandse arbo-wetgeving heeft ervoor gezorgd dat mensen steeds minder zware dingen hoeven te tillen. Dat is vooruitgang, zeggen velen. Tegelijkertijd zijn mensen de laatste decennia steeds vaker aan gewichten in de sportschool gaan hangen. Het is een paradox die Gerard Adelaar noemt in zijn boek ‘De onverbeterlijke mens’, dat vandaag verschijnt en waarin hij beschrijft hoe onze zucht naar perfectie en onsterfelijkheid ook de lol […]
1 april 2017

Actieve donorregistratie valt niet te verdedigen met christelijk sausje

Reformatorisch Dagblad, 1 april 2017 Het christelijk geloof voor het karretje spannen van verplichte donorregistratie, is veel te selectief en gaat voorbij aan fundamentele bezwaren, stelt Gerard Adelaar. Christelijke partijen moeten voorstander zijn van actieve donorregistratie, betogen prof. dr. G. van den Brink en B. de Jong (RD 29-3). Daarmee winkelen zij niet alleen selectief in het christelijk gedachtegoed, maar gaan zij ook voorbij aan enkele diepgaande bezwaren. Lees verder
23 maart 2017

Onder mom van menslievendheid wint eugenetica sluipend terrein

Trouw, 23 maart 2017 Is voorkomen beter dan genezen? Politicoloog Gerard Adelaar betwijfelt het. Preventie gaat er vanuit dat mensen bescherming nodig hebben tegen kwade invloeden zoals luchtvervuiling en ongezonde voeding. Men beschouwt die invloeden dus als gegeven. Dikwijls ontstaat alleen maar extra afhankelijkheid. Bovendien knaagt inzicht in ziekterisico’s aan de solidariteit. Lees verder 
2 maart 2016

Medische stand in de ban van maakbaarheid

Volkskrant, 2 maart 2016 De medicalisering van de voortplanting heeft lak aan het feit dat veel ouders liever zouden vasthouden aan het onverwachte en gegevene van het leven. Lees verder 
28 augustus 2015

Vaderschapsverlof moet echt veel langer

Trouw, 28 augustus 2015 Een verlenging van het vaderschapsverlof van twee naar vijf dagen is veel te karig, vindt Gerard Adelaar. Lees verder 
17 augustus 2015

Foto’s maken de vakantie

NRC Next, 17 augustus 2015 Vakantie is de beloning voor de loonslavernij, en ook de bevestiging ervan, schrijft Gerard Adelaar. Lees verder 
13 februari 2015

Pas op met nieuwe ronde embryo-knutselen

Trouw, 13 februari 2015 Nieuwe medische technieken vinden vaak hun weg in de samenleving, betoogt politicoloog Gerard Adelaar. Maar levert dat een wenselijke samenleving op? Lees verder
26 november 2014

Wat is eigenlijk goed aan een langer leven als het niet ook een goed leven is?

Volkskrant, 26 november 2014 Het samenspel van medici en economen in de zorg bedreigt onze menselijkheid. Hoog tijd voor een tegenwicht van mensen die nadenken over het goede leven. Lees verder
1 april 2014

Het leven als hoogste goed

Christen Democratische Verkenningen, lente 2014 De fixatie op het leven heeft historische wortels. De achttiende-eeuwse liberale filosofie verhief de utiliteit al tot hoogste menselijke principe. Alleen de mens als maat van de dingen bleef over en wel in de optelsom van geluk, die bestaat uit het vermeerderen van plezier en het verminderen van pijn. De verknochtheid aan het leven leidt heden ten dage tot schrijnende maatschappelijke dilemma’s met betrekking tot de medische techniek en tot een toenemend onvermogen om de vraag naar betekenis te stellen. Lees verder
31 januari 2014

Bescherm mensheid tegen zichzelf

Reformatorisch Dagblad, 31 januari 2014 Ontwikkelingen in de medische wetenschap leiden uiteindelijk tot de afschaffing van de mens, vreest Gerard Adelaar. Traditioneel slaan mensen uit de reformatorische gezindte ontwikkelingen rondom abortus en euthanasie bekommerd gade. Zij zouden het vizier ook moeten richten op ontwikkelingen in zorg en medische techniek. Lees verder
27 december 2012

Het kabinet schrapt terecht het recht op langdurige zorg

Christen Democratische Verkenningen, winter 2012 Vanuit christendemocratisch perspectief is een recht op zorg vreemd. Lees verder
Sportverbod na 17 uur is onzinnig

Sportverbod na 17 uur is onzinnig

NRC Handelsblad, 8 december 2021 De avondlockdown voor sporters verlicht de situatie op de IC niet en is schadelijk voor de volksgezondheid. Laten we maatregelen niet normaal gaan vinden waar geen argumenten voor zijn. Lees...

Minder vergankelijkheid vraagt meer zelfzorg

Idee, juli 2021 Vergankelijkheid is minder vanzelfsprekend dan ooit. Met tal van medische mogelijkheden proberen we vergankelijkheid tegen te gaan. Overheidsingrijpen is onmisbaar om te zorgen dat medische behandelingen levenstijd in goede kwaliteit toevoegen....

Meer kinderen krijgen helpt niet

Een betoog voor een hoger kindertal is een oproep tot het spelen van een piramidespel. Ook is het een pleidooi voor het uitbuiten van de aarde en de natuur. Voor velen betekent bevolkingsgroei bovendien een vrijheidsbeperking. Overbevolking komt aan onze smaak en onze...

24 januari 2023

Gezondheid en zorg gaan over de hele en gekende mens

Trouw, 24 januari 2023 Voor goede zorg is het belangrijk om meer dan nu het geval is de samenhang tussen lichaam en geest te erkennen. Lees verder
17 januari 2023

Hoe kan de overheid uitgaan van de kracht van de samenleving? Wat heeft de coronacrisis ons daarover geleerd?

Recent verscheen de bundel ‘Leren van corona. Naar een nieuw vertrouwen in samenleving en democratie’. Centrale vraag: in hoeverre ging de Nederlandse overheid in haar corona-aanpak uit van vertrouwen in de samenleving? Welke lessen zijn daaruit te trekken voor de omgang van het openbaar bestuur met de samenleving, zowel bij een nieuwe #pandemie als onder gewoner omstandigheden? Samen met Pieter Jan Dijkman en André Poortman schreef ik de inleiding. Vier belangrijke lessen die we opschreven: 1) Politiek gaat over waarden en betekenis en de weging daarvan en in crisisomstandigheden over de weging van #grondrechten. Beperking tot bepaalde wetenschappelijke feiten is […]
12 december 2022

Verrijk de leefomgeving met oefentoestellen voor volwassenen

Bij het woord ‘spelen’ denken mensen snel aan kinderen. Is dat terecht? Volwassenen zijn nog steeds gemaakt om te spelen en bewegen. Mensen bewegen te weinig. De vormgeving van de leefomgeving heeft daar zeker mee te maken. Onze leefomgeving sluit niet goed aan op de bewegingen die we nodig hebben. Maar straten en wijken zijn niet zomaar van de ene op de andere dag veranderd. We kunnen wel al iets met speeltoestellen. Voor kinderen zijn er veel speeltuintjes in buurten. Waarom denken we minder aan speelmogelijkheden voor volwassenen? Natuurlijk, ze zijn er wel. Maar te weinig. In Oost-België zag ik […]
13 september 2022

Hoe kom je tot een kernachtige en inspirerende strategie?

Wie een verandering van strategie grondig doorleeft, plukt daar lang de vruchten van. Essentieel is dat het verhaal logisch is en inspirerend. Daaraan lever ik regelmatig en met plezier mijn bijdrage. Recent deed ik dat nog bij een instelling in de verpleeghuiszorg. Een stapel analyses, ideeën en plannen. Wat vinden medewerkers, wat vinden bewoners? Waar zijn we goed in? Waarin willen we goed zijn? Wie worden de komende decennia onze cliënten? Wat betekent dit voor nieuwbouwplannen? Voor personeelsbeleid? De vraag aan mij: maak een logisch en aansprekend verhaal. Laat ik nu precies graag ballast schrappen, overzicht scheppen en het geheel […]
22 augustus 2022

Drie suggesties voor een beter zorgakkoord

Een conceptversie van het integrale zorgakkoord is gelekt. Da’s mooi, want dat schept de gelegenheid om enkele verbeteringen te adviseren. Dat er één akkoord is in plaats van allemaal losse, is knap. Ook de ambities zijn goed. Denk aan het inzetten op ondersteuning en het temperen van medicalisering. Op de conceptversie valt echter ook wel iets af te dingen. Hier volgen drie verbetersuggesties. Begin even opnieuw, en dan met een visie en wenkend perspectief Een visie en aantrekkelijk perspectief ontbreken. Nu nog een visionair stuk toevoegen, lijkt misschien een beetje een cosmetische operatie. Maar dat is in elk geval inspirerender […]
20 april 2022

Een gezonde leefstijl als gemeenschappelijk goed: toelichting op tv

Een rapport van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA over een gezonde levensstijl maakte veel los. Alle media berichtten erover. Hier is mijn toelichting te zien in het TV-programma Khalid en Sophie (item ± 15 minuten).
8 april 2022

Volksgezondheid is zoveel meer dan ziekenhuiscapaciteit

Elsevier Podium, Elsevier Weekblad, april 2022 Leven is meer dan overleven, het is actief zijn en samenleven. De coronamaatregelen gingen daaraan deels voorbij. Dat kan anders. Lees verder
17 februari 2022

Meer Twitter smaakt naar minder

Goede Hans, Blij verrast was ik met jouw handgeschreven brief in reactie op mijn tekst over het belang van minder actief zijn op Twitter. Jouw actie is niet alleen tekenend voor jouw frivoliteit van geest maar ook voor de ernst waarmee je het thema weegt. Later vertrouwde je jouw tekst toe aan het wereldwijde web. Twitter levert veel moois Je stelt, kort samengevat, dat stoppen met Twitter niet de weg is omdat participatie ook veel moois oplevert. Verder kunnen we volgens jou ook op Twitter een goed leven leiden. Om te beginnen met dat eerste: ik kan weinig anders dan […]
1 februari 2022

Minder Twitter smaakt naar meer

Minder Twitter betekent meer diepgang, positiviteit, concentratie en rust. Dat ervoer ik tijdens een dry January. Eerder deed ik regelmatig bijvoorbeeld een maand afstand van alle sociale media. Dit keer koos ik voor een maand zonder Twitter, om specifiek te ervaren wat dat met me zou doen. De ervaring op zich Ik registreerde tijdens deze dry January nadrukkelijk dat ik was gaan denken in Tweets. Elk nieuwtje, elke belevenis leent zich voor een eventuele tweet. Dat doet af aan de rijkdom van de ervaring. Dit is vergelijkbaar met hoe veel mensen bijna alles wat ze meemaken bezien door de bril […]
20 december 2021

Markt van voedingswaren heeft correctie nodig

Mejudice, 15 december 2021 De markt van voedingswaren is zeer bepalend in het omvangrijke probleem van leefstijlziekten. Dit wordt in beleid onvoldoende onderkend. Deze markt heeft correctie nodig. Lees verder
9 december 2021

Sportverbod na 17 uur is onzinnig

NRC Handelsblad, 8 december 2021 De avondlockdown voor sporters verlicht de situatie op de IC niet en is schadelijk voor de volksgezondheid. Laten we maatregelen niet normaal gaan vinden waar geen argumenten voor zijn. Lees verder
30 september 2021

Hoge gasprijzen hoeven geen probleem te zijn

De laatste dagen is er veel aandacht voor de stijgende gasprijzen. Maar die hoeven geen probleem te vormen. Is het niet bijzonder dat ons aanpassingsvermogen bij dit soort kwesties buiten beeld blijft? We zitten als bange vogeltjes naar de stijgende gasprijzen te kijken. Alsof we niet ons verbruik omlaag kunnen brengen. En dat hoeft niet met een grootschalige ‘energietransitie’, gericht op isolatie en verwarmingstechnieken. Hoe zou dat bijvoorbeeld kunnen met ons eigen aanpassingsvermogen? Simpel: wennen aan lagere temperaturen en onszelf daarnaar kleden. Thermostaat lager zetten Stel, je bent gewend aan een binnentemperatuur van 18,5 graden. Wen jezelf aan 17,5 graden […]
9 september 2021

Meer ic-bedden? Dat lost weinig op

Trouw, 9 september 2021 Meer ic-bedden is dweilen met de kraan open. Veel beter is het om mensen gezonder te laten leven. Lees verder
10 augustus 2021

Minder luxe is meer rijkdom

De laatste tijd kun je veel lezen over de Fire-beweging. Mensen die hieraan doen, minimaliseren hun uitgaven en investeren wat ze overhouden. Zo zullen ze vroeg in hun leven de vrijheid bereiken om te doen waar ze zin in hebben. Interessanter vind ik dat ze nú al vrijheid verwezenlijken door sober te leven. Fire staat voor Financial Independence en Retire Early. Om dit te bereiken, moet je uitgaven minimaliseren en beleggen wat je overhoudt. Zodra je hiermee opgebouwde eigen ‘pensioenpot’ voldoende inkomsten genereert, heb je de vrijheid om te doen wat je wilt, bijvoorbeeld jong met pensioen gaan. Vorige week […]
21 juli 2021

Minder vergankelijkheid vraagt meer zelfzorg

Idee, juli 2021 Vergankelijkheid is minder vanzelfsprekend dan ooit. Met tal van medische mogelijkheden proberen we vergankelijkheid tegen te gaan. Overheidsingrijpen is onmisbaar om te zorgen dat medische behandelingen levenstijd in goede kwaliteit toevoegen. Bovendien is onverminderd aandacht nodig voor echte zelfzorg. Lees verder
18 mei 2021

Waar kan ik nog beter bijdragen aan de samenleving?

Na een mooie en leerzame tijd met gezellige en geweldige collega’s bij Zilveren Kruis, ga ik het binnenkort over een andere boeg gooien. Ik ga op zoek naar bezigheden die nog beter bij mij passen.   Daarmee spring ik zogezegd in het diepe. Dat is spannend, jazeker. Maar irrationeel is het niet – in elk geval niet minder rationeel dan vasthouden aan de illusoire zekerheid van het loonstrookje.   Ga ik ‘op zoek naar mezelf’? Dat niet zozeer. In mijn prachtige jaren bij Zilveren Kruis heb ik aardig ontdekt wat ik wil: beschouwende ideeën omzetten in praktisch toepasbare inzichten, en […]
12 mei 2021

Nietsdoen als goede vorm van ietsdoen

Veel kenniswerk behoort tot het oppervlakkigste werk dat bestaat. Kenniswerkers haasten zich heen en weer tussen e-mails, telefoontjes, chat- en appberichtjes en af en toe een klusje. Voor meer effectiviteit en voldoening is nodig enerzijds volledig te focussen en anderzijds meer niets te doen. Met druk en bezig zijn voldoen kenniswerkers aan de geldende normen. Maar druk zijn heeft geen zin. Geen effectiviteit Ten eerste is echte effectiviteit ver te zoeken, omdat je geen staat van diepgaande focus bereikt. Niet tot rust Ten tweede kom je niet tot rust. Je bent steeds bezig, komt daar niet van bij en ervaart […]
22 april 2021

Wat is gezondheid volgens jou?

Wat is gezondheid? Totaal welbevinden? Leren lijden? Wat vind jij? Van wat gezondheid is, bestaan uiteenlopende opvattingen. WHO Bekend is de definitie van de WHO uit 1948: ‘een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welbevinden en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken’. Hierop is veel kritiek geleverd, omdat deze definitie te omvattend is en veel ruimte zou scheppen voor medicalisering. Nietzsche, Illich, stoïcijnen Diametraal daartegenover staat de opvatting van Friedrich Nietzsche (1844-1900), voor wie de uitsluitende wil tot gezondheid ‘een stuk allerverfijndste barbarij en achterlijkheid’ was. Gezondheid bestond volgens hem uit leren lijden. De opvatting […]
15 april 2021

Preventie van ziekte vervreemdt mensen van zorg voor zichzelf

CDV, april 2021 Preventie van ziekten lijkt mooi, maar is in de praktijk een geïnstitutionaliseerde benadering door experts. Die vervreemdt mensen van zorg voor zichzelf en is contraproductief. De overheid kan beter bevorderen dat gezond leven iets is van de samenleving zelf. Lees verder
14 april 2020

De coronacrisis als medicaliseringscrisis

De coronacrisis kan beschouwd worden als medicaliseringscrisis. Dat vraagt om (her)ontdekking van levenskunst. Eigenlijk doet zich met de coronacrisis een medicaliseringscrisis voor. Dat valt toe te lichten met de ideeën van de maatschappijcriticus Ivan Illich (1926 – 2002). Medische zorg is contraproductief Volgens Illich is medische zorg contraproductief. Medische zorg is bedoeld om mensen gezond te maken maar verlamt hen daar precies in. Illich onderscheidde in die contraproductiviteit drie elementen: Klinisch: schade aangericht door medische techniek. Denk aan ernstige bijwerkingen of onnodige operaties; Sociaal: samenhang van medische zorg met ongezonde omstandigheden. We kunnen denken aan behandeling van diabetes, terwijl ongezonde […]
1 april 2020

Maatregelen moeten coronapatiënten sparen maar ook de levens en gezondheid van anderen

Het sparen van de kool en de geit vraagt om principes en proportionaliteit. In De Volkskrant prees[1] filosofe Beate Roessler Nederlandse politici, omdat zij kantiaans zouden redeneren. Elk mensenleven telt, en we moeten ‘alles doen om dat te redden’, aldus de filosofe. Dat ligt iets genuanceerder. In onze samenleving combineren wij principes met proportionaliteit De kantiaanse redenering is principieel. Tot in het uiterste doorgedreven zou deze inhouden dat de hele samenleving stil komt te liggen om één coronapatiënt te redden. Onze samenleving en politici redeneren gaan doorgaans niet aldus tewerk. We doen onze uiterste best om het aantal verkeersdoden omlaag […]